Do sự phổ biến và phát triển mạnh mẽ, việc thương mại điện tử xuyên biên giới trở thành “mục tiêu” của cơ quan thuế là điều dễ hiểu. Theo đó, Luật Quản lý thuế 2019 và Nghị định số 126/2020/NĐ-CP, mới có hiệu lực gần đây, lần đầu tiên đặt ra nhiều nghĩa vụ thuế đối với các bên tham gia cung cấp và mua bán hàng hóa, dịch vụ trực tuyến giữa Việt Nam và các quốc gia khác.

Để làm rõ hướng quy định trên, Bộ Tài chính đã soạn thảo và đang lấy ý kiến từ người dân và doanh nghiệp về một dự thảo Thông tư hướng dẫn Luật Quản lý Thuế 2019, trong đó có nhiều đề xuất đáng chú ý liên quan đến nghĩa vụ thuế trong thương mại điện tử xuyên biên giới trước khi chính thức ban hành.

Thuế có thể được kê khai và nộp bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi

Ngoài khai thác dầu khí, xuất nhập khẩu và các khoản phí thu bởi các cơ quan ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài, dự thảo đề xuất bổ sung thương mại điện tử xuyên biên giới vào danh sách các trường hợp người nộp thuế được phép thực hiện nghĩa vụ thuế bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi. Điều này mở ra cơ hội cho các nhà cung cấp ở nước ngoài chọn loại tiền tệ phù hợp và thuận tiện nhất cho việc kê khai và nộp thuế.

Tuy nhiên, sự đa dạng về các loại tiền tệ cũng đòi hỏi một công thức chung để tính giá trị thuế. Do đó, để quy đổi, dự thảo đề xuất sử dụng tỷ giá mua vào do ngân hàng nơi thực hiện giao dịch hoặc nộp thuế công bố; nếu không có tỷ giá này, sẽ áp dụng tỷ giá mua vào của Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank).

Làm rõ thủ tục thuế cho nhà cung cấp ở nước ngoài

Theo dự thảo, các nhà cung cấp nước ngoài sẽ đăng ký giao dịch thuế điện tử và đăng ký thuế lần đầu hoàn toàn trực tuyến trên cổng thông tin của Tổng cục Thuế để nhận mã số thuế 10 chữ số. Tài khoản ngân hàng và email là những thông tin cần đăng ký để nộp thuế và liên hệ với các cơ quan Nhà nước.

Mặt khác, nhà cung cấp ở nước ngoài có thể ủy quyền cho một đại lý thuế tại Việt Nam để thực hiện các thủ tục thuế thay cho họ. Do người nộp thuế không có mặt tại Việt Nam, các nhà cung cấp được cơ quan nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện nghĩa vụ của mình một cách thuận tiện và đơn giản nhất.

Thông tin xác định doanh thu chịu thuế

Cũng theo dự thảo, (1) thông tin liên quan đến việc thanh toán (thẻ tín dụng, tài khoản ngân hàng hoặc phương thức thanh toán tương tự), (2) thông tin về tình trạng cư trú (địa chỉ giao hàng, địa chỉ nhà hoặc địa chỉ tương tự) và (3) thông tin về truy cập (mã vùng điện thoại quốc gia của thẻ SIM, địa chỉ IP), vị trí đường dây điện thoại cố định hoặc thông tin tương tự) của người mua hàng tại Việt Nam là 03 căn cứ xác định doanh thu phát sinh thuộc đối tượng phải kê khai, tính thuế. Theo đó, bất kỳ giao dịch nào thỏa mãn ít nhất hai trong ba thông tin trên sẽ thuộc phạm vi thu thuế của Việt Nam.

Vì vậy, nếu bên mua thanh toán giao dịch và cư trú (hoặc truy cập internet) tại Việt Nam hoặc bên mua cư trú và truy cập internet tại Việt Nam thì nhà cung cấp phải kê khai, nộp thuế đối với doanh thu phát sinh.

Doanh nghiệp có trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay cho nhà cung cấp

Cơ quan nhà nước cũng dự tính đến các biện pháp xử lý khi nhà cung cấp trốn hoàn toàn nghĩa vụ thuế trong dự thảo. Trong trường hợp này, trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế do doanh nghiệp mua hoặc ngân hàng thương mại, tổ chức cung ứng dịch dịch vụ trung gian thanh toán (nếu người mua là cá nhân) chịu trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế.

Khi những quy định trên có hiệu lực, trước khi tham gia giao dịch trực tuyến, doanh nghiệp cần yêu cầu nhà cung cấp thương mại điện tử làm rõ liệu họ đã đăng ký, kê khai, nộp thuế tại Việt Nam hay chưa. Điều này giúp doanh nghiệp xác định nghĩa vụ và giá trị giao dịch phù hợp để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp và tuân thủ pháp luật.