Ngày 09/6/2025, Văn phòng Chính phủ đã phát hành Thông báo về kết luận của Thường trực chính phủ sau cuộc họp về tình hình thị trường bất động sản giữa Thủ tướng Chính phủ với Bộ trưởng Bộ Xây Dựng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đại diện các Bộ liên quan và Hiệp hội bất động sản, các doanh nghiệp bất động sản, và ngân hàng thương mại. Thông báo này là tiền đề quan trọng, thể hiện động thái quyết liệt của Chính phủ nhằm phục hồi và phát triển thị trường bất động sản theo hướng minh bạch và bền vững.

Theo đó, Chính phủ đã đưa ra giải pháp trọng tâm và trên thực tế, đang triển khai nhanh chóng các giải pháp này một cách đồng bộ:

Thứ nhất, thực hiện phân cấp, phân quyền triệt để.

Chính phủ đẩy mạnh phân quyền, phân cấp với nguyên tắc cơ quan trung ương tập trung quản lý vĩ mô, xây dựng thể chế, quy hoạch, chiến lược và cơ quan địa phương sẽ quyết định các vấn đề cụ thể. Trong đầu tháng 6, Chính phủ đã ban hành 8 Nghị định để phân quyền, phân cấp thẩm quyền trong các lĩnh vực đầu tư, đất đai, môi trường, xây dựng và quy hoạch. Ví dụ, trong lĩnh vực đất đai, sau phân cấp, phần lớn thẩm quyền của UBND cấp huyện được chuyển giao cho Chủ tịch UBND cấp xã và chỉ chuyển giao thẩm quyền quyết định việc sử dụng đất có mặt nước là hồ, đầm thuộc địa bàn nhiều xã, phường cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

Thứ hai, giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm.

Chính phủ chủ trương cắt giảm tối đa thủ tục hành chính chồng chéo, không cần thiết, cắt giảm 30% thời gian giải quyết các thủ tục hành chính, 30% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính. Điểm đáng chú ý là các thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định dự án, thiết kế, cấp phép xây dựng, kiểm tra công tác nghiệm thu sẽ được cắt giảm.

Đồng thời, tích hợp các thủ tục đầu tư, phê duyệt thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, phòng cháy chữa cháy, v.v. vào một thủ tục và một Nghị định duy nhất để rút ngắn thời gian đầu tư xây dựng.

Thứ ba, xây dựng các nghị định để triển khai Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù về phát triển nhà ở xã hội và các quy định về bất động sản nghỉ dưỡng, căn hộ du lịch – condotel.

Thứ tư, nghiên cứu, xây dựng mô hình “Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do nhà nước quản lý”, trong đó các giao dịch bất động sản và các thủ tục từ giao dịch bất động sản, công chứng, thuế, và đăng ký giao dịch đất đai sẽ được thực hiện trên môi trường điện tử.

Thứ năm, đưa ra chính sách về thuế đối với nhà ở, bất động sản không sử dụng, đánh thuế đối với phần chênh lệch giữa giá tính tiền sử dụng đất và giá bán sản phẩm bất động sản của các dự án; thu thuế phần chênh lệch giữa các lần giao dịch để hạn chế đầu tư, thổi giá bất động sản.

Như vậy, thông báo của Văn phòng Chính phủ được xem là một động thái kịp thời và cần thiết trong bối cảnh thị trường bất động sản đang đối mặt với nhiều thách thức. Việc Chính phủ chủ động đề xuất các giải pháp tháo gỡ không chỉ thể hiện quyết tâm đồng hành cùng doanh nghiệp mà còn góp phần đặt nền móng cho một môi trường đầu tư minh bạch và bền vững.

Tuy nhiên, để chính sách này thực sự phát huy hiệu quả trên thực tế, cần có sự điều chỉnh đồng bộ, khả thi và nhất quán giữa các văn bản pháp luật liên quan, bao gồm các Luật, Nghị định và Thông tư. Đồng thời, việc triển khai thực hiện đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan ở trung ương và địa phương.

Chỉ khi các điều kiện nêu trên được đáp ứng, chúng ta mới có thể chấm dứt được vòng luẩn quẩn “ách tắc – tháo gỡ ách tắc” vốn đã tồn tại dai dẳng trong công tác quản lý và phát triển thị trường bất động sản trong thời gian qua.

Dentons Luật Việt xin ghi nhận và cảm ơn sự đóng góp của Tập sự Luật sư Khanh Hoàng trong bài viết này.